Wiosna w Tatrach jest bez wątpienia zachwycająca. Wybierając się w góry trzeba jednak pamiętać, że w wiosennych warunkach zawierają się smaki wszystkich pozostałych pór roku. O czym warto przypomnieć sobie przed planowanym wyjściem w góry?
Wiosenne FAQ:
- Czy można mówić o aktualnych warunkach w kontekście spostrzeżeń/relacji z poprzednich dni?
I tak i nie. Tak, ze względu na czynniki zmieniające się stosunkowo wolno i ich powiązanie z cechami stałymi (długość operowania promieni słonecznych o danej porze roku, na daną wystawę; grubość pokrywy lodowej na stawach; stan pokrywy śnieżnej itp.); NIE – ze względu na zmienność pogody. Gwałtowne ochłodzenie, ocieplenie, wystąpienie opadów i dodatkowo silny wiatr – każdy element układanki pogodowej może diametralnie zmienić zastane na szlaku warunki. Tak, z dnia na dzień. - Jakie informacje odnośnie warunków są przydatne do planowania wędrówki?
Prognozę pogody dla Tatr należy sprawdzać każdorazowo przed wyjściem w góry, w kilku źródłach, uzupełniając wiedzę na temat najbliższej doby o wskazania komunikatu turystycznego (@tpn) i lawinowego (@topr) – najlepiej, jeżeli śledzimy też historię pogody i tendencję zmiany stopnia zagrożenia lawinowego. Sprawdzamy prognozowaną prędkość wiatru dla wysokości na której będziemy się poruszać. Precyzyjna analiza tych danych pozwoli odpowiednio przygotować się na zastane w Tatrach warunki. - Jak można się wychłodzić, skoro w Zakopanem jest ponad 20 st. C.?
To, że jest nam za gorąco w dolinach, nie oznacza, że nie zmarzniemy u góry! Podczas gdy na dole od dawna nie ma już śniegu, nawet do końca czerwca możemy spodziewać się ciągłej lub przerywanej pokrywy śnieżnej na północnych wystawach, w żlebach i zacienionych miejscach (las). Struktura śniegu nie jest identyczna dla każdej wysokości. Często rano mamy do czynienia z twardymi "jak lód" płatami (poślizgnięcie może być katastrofalne w skutkach)!, Po południu śnieg rozmięka, jest przepadający, nogi się w nim „rozjeżdżają”, raki nie spełniają już tak dobrze swojego zadania jak na śniegu zmrożonym.
Fot. Małgorzata Tomik - Czy można zakładać, że tempo marszu wiosną jest takie samo jak latem?
Świadomość swoich możliwości fizycznych jest bardzo istotna. Jeżeli wiesz, jak szybko poruszasz się po szlakach, możesz zaplanować długość wędrówki realnie do długości dnia – unikając poruszania się po zmroku. W warunkach wiosennych weź pod uwagę zapas czasu, nawet połowa szlaku może wymóc znacznie wolniejsze poruszanie się niż letnia wędrówka! - Czy trzeba zabierać raki i czekan?
Raki i czekan nie pomogą, jeśli nie potrafisz ich obsługiwać. Praktyczną wiedzę na ten temat zdobywa się na kursach zaawansowanej turystyki górskiej, u certyfikowanych instruktorów. Żaden film na Youtubie nie nauczy Cię reagować w sytuacji realnego upadku. Wyobraź sobie, że masz tylko kilka sekund na reakcję… i zero prób "na niby". - Jaka jest szansa że uda się zatrzymać upadek na śniegu?
Hamowanie na twardym śniegu, nawet na lekko nachylonym stoku, wymaga bardzo dużej wprawy. Jeśli natychmiast nie zareagujesz, później nie ma już na to szansy, rozpędzisz się momentalnie. Rękami nic nie zdziałasz. Hamowanie w rozmiękłym firnie jest złudne – na początku myślisz, że zaraz się zatrzymasz i wahasz się użyć czekana jeśli nie ćwiczyłeś tego w praktyce pod okiem instruktora. Szybko rozpędzasz się do punktu, w którym nie dasz już rady nic zrobić. Praktyczna nauka stosowania sprzętu zimowego jest kluczowa. - Nosić kask?
TAK. - Czy kiedy śniegu jest mało wciąż można wywołać lawinę?
Grubość pokrywy śnieżnej nie jest równomierna. Wiosną również można wywołać lawinę. Najczęściej jest to ciężką, gruntowa. Koniecznie należy śledzić komunikat lawinowy TOPR i korzystać z nabytej wiedzy. - Co robić kiedy przejście/trawers płatu śnieżnego wydaje się niebezpieczne lub nie posiadamy odpowiedniego sprzętu?
Wiosną często zdarza się, że większą część szlaku przechodzi się w dogodnych warunkach, aż natrafiamy na stromy odcinek, płat śniegu którego nie da się ominąć...
Jeżeli nie jesteś w stanie pokonać go w sposób bezpieczny, nie masz raków, czekana, doświadczenia lub zwyczajnie się boisz – pamiętaj że zawsze możesz zawrócić i nie podejmuj ryzyka, którego nie potrafisz realnie oszacować. Zaufaj instynktowi samozachowawczemu. Nie patrz na innych. Polegaj na własnym doświadczeniu, a jeśli Ci go brakuje, uzupełnij wiedzę na kursie – tak, żeby być pewnym samodzielnie podejmowanych decyzji.
- Jak planować trasę na wiosenną wędrówkę?
Weź pod uwagę, że może się okazać, że ze względu na trudne warunki w wyższych partiach gór, nie dojdziesz do wybranego celu. Jeżeli zakładałeś „pętlę”, niech będzie na tyle długa, żebyś był pewny zapasów sił na ewentualny powrót po śladach. Zawsze noś ze sobą mapę. - Co z inymi ludźmi którzy tamują ruch na szlakach?
Poruszaj się po szlakach tak, żeby nie narażać innych na niebezpieczeństwo! Nie popędzaj turystów, którzy przeszacowali swoje umiejętności i poruszają się bardzo wolno lub ulegli atakowi paniki. To nie moment na moralizowanie… Poczekaj spokojnie aż przejdą dany fragment i zastanów się, czy pokonywanie go jest na pewno bezpieczne dla Ciebie. - Czy wyjście w góry zapisywać w "księdze wyjść" w schronisku?
Jeżeli planowana trasa ma przebieg turystyczny, nie. Zawsze zostawiaj jednak komuś informację gdzie idziesz i o której wracasz. Umów się na kontakt w "godzinie zero" - tej, o której już dawno powinieneś wrócić z gór. W telefonie zapisz sobie numer TOPR, zainstaluj aplikację „Na ratunek”
– i myśl. Myśl o swoim bezpieczeństwie i rób wszystko, żebyś nigdy nie musiał dzwonić na ten numer…
cieszmy się pasją odpowiedzialnie,
do zobaczenia na szlaku! :)
